Wat zijn de regels en rechten bij zwangerschap op het werk?
Als werkgever is het je plicht om ervoor te zorgen dat je werknemer ook tijdens zwangerschappen veilig en op een gezonde wijze haar werkzaamheden kan uitvoeren. Bij een zwangerschap gelden daarvoor ook speciale rechten en regels op de werkvloer. Je moet als werkgever deze ook volgen. In dit artikel lees je alles over zwangerschapsrechten voor werknemers en welke regels jij als werkgever moet volgen tijdens de zwangerschap op het werk.

Aangepaste werktijden
Als je werknemer zwanger is, dan heeft ze recht op aangepaste werktijden. Deze aangepaste werktijden gelden gedurende haar zwangerschap tot een halfjaar na haar bevalling. Aanpassingen in de werktijden kun je op meerdere manieren vormgeven:
- Extra pauzes inlassen
- Regelmatige werktijden, dus geen overwerk of nachtdiensten
- Geschikte ruimtes aanbieden, waar je werknemer kan rusten
- Haar niet langer laten werken dan 10 uur per dag
- In een periode van vier weken haar niet langer laten werken dan 50 uur wekelijks
- Vanaf 4 weken voor de bevallingsdatum tot 6 weken na de bevalling heeft ze verlof
Zwangerschapsonderzoeken onder werktijd
Als een werknemer zwanger is, dan zal ze vaker een echo moeten laten maken. Ook kan het zo zijn dat ze aanvullende zwangerschapsonderzoeken moet doen. Een van de zwangerschapsrechten van je werknemer is, dat jij hiervoor haar de ruimte moet bieden. Ze heeft het recht om deze onderzoeken namelijk onder werktijd te doen. Bovendien moet je haar loon doorbetalen voor de duur van het onderzoek, inclusief eventuele reistijd.
Zwangerschapsverlof en bevallingsverlof
Zwangerschapsverlof wordt berekend vanaf de waarschijnlijke bevallingsdatum. Je telt hierbij zes weken terug. Je werknemer kan echter ervoor kiezen om vier weken voor haar vermoedelijke bevalling met zwangerschapsverlof te gaan. De resterende twee weken mag ze dan bij haar bevallingsverlof tellen. Het bevallingsverlof bereken je vanaf de dag van de bevalling. Het verlof duurt minimaal tien weken. Het zwangerschapsverlof en bevallingsverlof samen duren minimaal 16 weken.
Aangepaste werkzaamheden
Tijdens de zwangerschap en tot een halfjaar na de bevalling moeten de werkzaamheden van je werknemer aangepast worden naar haar kunnen. Dit geldt vooral als jij als werkgever mogelijke gevaren voor haar zwangerschap niet of onvoldoende kunt wegnemen. Fysieke werkzaamheden moet je eveneens zo veel mogelijk uit haar handen nemen. Dit betekent niet dat ze helemaal niks meer mag doen. Dat is als stellen dat iemand die zwanger is haar rijbewijs niet mag halen. Het mag allemaal wel, maar je moet er als werkgever rekening mee houden dat alles meer energie kost en dat vooral zware werkzaamheden, zoals tilwerk, al vrij vroeg in de zwangerschap niet meer gaan. Ook kan je medewerker bijvoorbeeld niet meer alles eten (een sushi uitje kun je dus beter overslaan) of aan alle vrijdagmiddagborrels meedoen.
Gelijke behandeling
Je moet je als werkgever houden aan de regels en wetten over in verwachting zijn op de werkvloer. Let hierbij wel altijd op dat je zwangere werknemers hetzelfde behandelt als niet-zwangere werknemers. Je mag bijvoorbeeld niet een zwangere vrouw ontslaan. Ook is het niet toegestaan haar tijdelijk contact niet te verlengen op basis van haar zwangerschap. Als werkgever moet je er tevens op toezien dat andere collega’s zich niet schuldig maken aan zwangerschapsdiscriminatie. Krijg je klachten van discriminatie op de werkvloer, dan je meteen een onderzoek installen. Doe je dit niet, dan is er sprake van een ongelijke behandeling bij zwangerschap op het werk. Als de Nederlandse Arbeidsinspectie langskomt, dan kan dit je een boete opleveren. Vooral als dit bij jou op de werkvloer vaker voorkomt.
Rechten na de bevalling
Als het bevallingsverlof afgelopen is, dan heeft je medewerker het recht om borstvoeding te geven of te kolven onder werktijd. Je betaalt haar loon gewoon door tijdens deze activiteiten. Het mag maximaal een kwart van haar werktijd op een werkdag in beslag nemen. Je bent als werkgever verplicht om hier een aangepaste ruimte voor in te richten. Dus naast zakelijk investeren in een buitenruimte, moet je ook wat geld investeren in een rustgevende binnenruimte. Dat wil zeggen dat de ruimte onder andere privacy moet bieden en van binnenuit afgesloten moet kunnen worden.
Hoewel er veel regels en rechten zijn met betrekking tot zwangerschap op het werk, is het misschien nog wel het belangrijkste dat jij als werkgever met je werknemers communiceert. Bespreek met haar of het haar lukt om haar werk deels of volledig uit te voeren. Pas eventueel de hoeveelheid taken aan of pas haar werktijden aan. De gezondheid van je medewerker en van het ongeboren kind komt op de eerste plek en daar kunnen jullie samen voor zorgen.

Ik ben Patrick en ik schrijf artikelen over uiteenlopende onderwerpen. Van technologische ontwikkelingen tot culturele trends, mijn interesseveld is breed en ik houd ervan om complexe thema's op een toegankelijke manier te belichten. Mijn passie ligt in het verkennen van nieuwe ideeën en het delen van inzichten die lezers inspireren en informeren. Of het nu gaat om wetenschap, kunst of maatschappelijke kwesties, ik zoek altijd naar het verhaal dat ertoe doet. Schrijven is voor mij een creatieve uitlaatklep en een manier om mijn nieuwsgierigheid naar de wereld om mij heen te voeden.